De crisisjaren

De jaren 1929-1940 worden meestal aangeduid als 'de crisisjaren' of als 'de grote depressie': een lange periode van krimp in de economie en van grote werkloosheid. De crisis begon in oktober 1929 in de Verenigde Staten na de 'Beurskrach' en kreeg al snel de hele wereld in haar greep.

Het aantal werklozen in Nederland bedroeg in 1930 circa 150.000 en kwam in 1935 op een hoogtepunt van bijna 600.000. Daarna daalde de werkloosheid wel enigszins, maar tot in de oorlog bleef het aantal werklozen boven de 350.000. Het was voor het eerst dat werkloosheid in Nederland zo'n omvang had bereikt en zo lang duurde. Van elke vier Nederlandse arbeiders was er één langer dan een jaar werkloos.

De wereldwijde economische crisis kwam in Amsterdam hard aan. Gezinnen met veel kinderen zakten tot ver onder het bestaansminimum. Het is niet verwonderlijk dat het in de dichtbevolkte Amsterdamse arbeidersbuurten tot een uitbarsting kwam. Enkele dagen nadat de regering in juli 1934 de werkloosheidsuitkering met tien procent had verlaagd, braken in de Jordaan grote rellen uit. De politie werd met stenen bekogeld en er werden barricades opgeworpen. Al snel verspreidden de onlusten zich naar andere wijken: de Spaarndammerbuurt, de Indische Buurt, Amsterdam Noord en de Oostelijke Eilanden.

In deze crisistijd wordt de Noordermarkt belangrijker dan ooit, omdat steeds minder mensen zich nieuwe spullen kunnen veroorloven. De 2e hands goederen lopen goed, dit is te merken aan het groeiende aantal marktplaatsen op de Noordermarkt en de Lindengracht. 

Lied over de crisistijd jaren 30. Morgen gaat het beter. Willy Derby